Nowa Gazeta Praska

Dobiesław (Dobek) z Oleśnicy i Sienna, herbu Dębno (znany także jako Oleśnicki Dobiesław - nazwisko w tej epoce było jeszcze - w odróżnieniu od imienia sprawą płynną) jest patronem jednej z ulic na Białołęce. Godność wojewody sandomierskiego (od 1435 do śmierci) była ukoronowaniem jego kariery państwowej, jednak sławę zdobył jako jeden z najznakomitszych polskich rycerzy w XV w. Prawdopodobnie też z tego powodu włodarze Białołęki uczcili go ulicą.

Gniazdo rodowe Oleśnickich - Oleśnica w Sandomierskiem nie powinna być mylona z Oleśnicą na Śląsku, będącą miastem i w Średniowieczu także siedzibą osobnego księstwa.

W 1404 r. przebywając w Toruniu na spotkaniu króla Władysława Jagiełły z Wlk. Mistrzem Zakonu Konradem von Jungingen (bratem i poprzednikiem znanego nam spod Grunwaldu Ulryka) podczas turnieju zwyciężył wszystkich rycerzy, którzy przeciw niemu stawali. Wlk. Mistrz wystawiał kolejno nowych zawodników, których Dobiesław powalał, turniej zakończył się w nocy przy świetle pochodni.

Wziął udział w wielkiej wojnie z Zakonem Krzyżackim, walczył pod Grunwaldem, gdzie dowodził rodową chorągwią Oleśnickich; tzn. wystawioną przez ród, a nie przez rycerstwo z danej ziemi. Należy pamiętać, że w chorągwiach rodowych służyli nie tylko członkowie danego rodu z pocztami, ale też powiązane z nimi (politycznie, ekonomicznie) drobniejsze nie spokrewnione rycerstwo.

Ze swoją chorągwią uczestniczył w oblężeniu Malborka, gdzie usiłował nagłym wypadem (obok Jana Kobylańskiego) zdobyć tę twierdzę. Akcja ta, podjęta bez rozkazu królewskiego i nie wsparta przez siły główne, zakończyła się niepowodzeniem.

W 1411 r. został kasztelanem wojnickim, rozpoczynając tym samym ciąg awansów, w czym na pewno pomogła mu kariera jego bratanka Zbigniewa Oleśnickiego (bp krakowski, kardynał, właściwy kierownik polityki państwa w ostatnich latach życia Jagiełły i podczas panowania Władysława III Warneńczyka). Dobiesław był kolejno kasztelanem lubelskim (1433) sandomierskim (1435, wkrótce potem wojewodą sandomierskim) a w 1438 także krótko starostą i podczaszym krakowskim. Na tych stanowiskach wspierał politykę swojego stryja-kardynała. Uczestniczył też w ważnych wydarzeniach politycznych swojego czasu jego pieczęć jest pod aktem Unii Horodelskiej (1413), a także przymierza polsko- duńskiego, zawartego z królem krajów Unii Kalmarskiej (i księciem słupskim) Erykiem (1419). Uczestniczył też w kolejnym spotkaniu Jagiełły z cesarzem (1423), a także w zjeździe w Jedlni (1430), gdzie Jagiełło wystawił przywilej jedlneńsko krakowski ("Neminem captivabimus..."). Oleśniccy wówczas byli jednym z pierwszych rodów Królestwa Polskiego.

Jednak Dobiesław był przede wszystkim rycerzem - w 1412 r., będąc na Węgrzech z dworem Jagiełły podczas zjazdu tegoż z cesarzem Zygmuntem Luksemburczykiem, brał udział w licznych turniejach, z powodzeniem walcząc z najsławniejszymi rycerzami Europy.

W 1431 r. wziął wraz ze swoją chorągwią udział w wojnie przeciw Świdrygielle, który będąc Wlk. Księciem Litewskim po śmierci Witolda zerwał unię polsko-litewską. Dobiesław przyczynił się do zdobycia Łucka. Zmarł w rodowej miejscowości Sienno, gdzie został pochowany.

Dbał o rozwój swoich dóbr rodowych - nadał Siennu prawa miejskie, ufundował tam kościół i klasztor, posiadał też Rymanów (uzyskał go jako posag żony), gdzie wystawił nowy zamek.

Z żoną Katarzyną z Goraja miał 11 synów i córkę. Był protoplastą Sieneńskich.

Tomasz Szczepański
Literatura:
S.M. Kuczyński Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim 1409-1411, Warszawa 1966
Polski Słownik Biograficzny (tam jako Oleśnicki Dobiesław)
H. Samsonowicz Polska Jana Długosza, Warszawa 1984

Tomasz Szczepański